USG wątroby - do czego służy to badanie diagnostyczne?

Ultrasonografia cieszy się popularnością z wielu powodów. Umożliwia obrazowanie struktur organizmu za pomocą bezpiecznych dla tkanek fal, w przeciwieństwie do promieniowania rentgenowskiego, które może przyczyniać się do nowotworzenia, co jest proporcjonalne do dawki, na którą narażony jest pacjent podczas badania. Ponadto USG cechuje się szeroką dostępnością i stosunkowo niską ceną, dając jednocześnie wiele cennych informacji na temat narządów wewnętrznych. Nie ma przeciwskazań do jego wykonania i niemalże nie ma powikłań jego wykonania przezskórnego. Badanie znalazło zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny i w wielu jednostkach chorobowych stanowi podstawę diagnostyki. Wśród najważniejszych obszarów obrazowanych za pomocą ultradźwięków jest brzuch. Badanie USG jamy brzusznej obejmuje standardowo wątrobę.

Przygotowanie do badania USG jamy brzusznej

Badanie USG wykonywane w trybie pilnym, w przypadku podejrzenia stanów zagrażających życiu jest wykonywane bez żadnego przygotowania chorego ponieważ wówczas diagnostyka nie może opóźniać leczenia i podjęcia niezbędnych szybkich działań. W celu wykonania planowego USG, aby zapewnić jak najlepszą widoczność i przejrzystość obrazu, badany powinien się odpowiednio przygotować:

  • należy być na czczo – ostatni posiłek można przyjąć na minimum 6 godzin przed badaniem,
  • w dniu badania wstrzymać się od napojów gazowanych, słodzonych, kawy oraz należy nie palić papierosów
  • w dniu poprzedzającym stosować dietę lekkostrawną oraz przyjąć 3 x po 1 tabletce Ulgix/Espumisan oraz w dniu badania 1 tabletkę
  • w przypadku pełnego badania jamy brzusznej nalży zadbać o wypełniony pęcherz moczowy; w tym celu należy wypić ok 1 litr niegazowanej wody.

Przebieg badania

Badanie USG wątroby wykonywane jest przez wykwalifikowany personel medyczny, który najczęściej stanowi lekarz specjalista. Przebiega podobnie do USG jamy brzusznej. Nakładany jest na głowicę aparatu lub skórę specjalny żel mający na celu uniemożliwienie powstawania cieni w obrazie spowodowanych powietrzem. Podczas badania pacjent proszony jest o wykonanie poleceń mających na celu lepsze uwidocznienie struktur, które przemieszczają się m.in. dzięki ruchom oddechowym lub wytworzeniu ciśnienia w jamie brzusznej. Cała procedura trwać może od kilku do kilkudziesięciu minut w zależności od warunków anatomicznych.

Wskazania

USG jamy brzusznej jest wykonywane jako pierwsze badanie obrazowe w wielu schorzeniach, także w chorobach wątroby. Może być wykonywane profilaktycznie, w celach diagnostycznych lub do oceny skuteczności leczenia i wprowadzonej terapii. Lekarz może skierować pacjenta na nie ze względu na objawy wskazujące na wątrobowe pochodzenie takich jak zażółcenie skóry i białkówek oczu, ból kolkowy zwłaszcza znacznego nasilenia w prawej górnej okolicy brzucha z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami, czy powiększony obwód brzucha z charakterystycznymi widocznymi naczyniami na skórze pokrywającej brzuch. W badaniu palpacyjnym specjalistę mogą zaniepokoić zmiany wielkości narządu, bolesność przy dotyku, ucisku lub wstrząśnieniu prawego podżebrza. Takim stanom często towarzyszą odchylenia w badaniach laboratoryjnych zwłaszcza obejmujących próby wątrobowe (ASPAT, ALAT, GGTP, ALP, bilirubina), układ krzepnięcia, morfologię, albuminę a nawet badanie moczu.

Możliwości USG wątroby

W badaniu USG brzucha możliwe jest określenie kształtu i wielkości narządu (najczęściej jest to powiększenie wątroby). Ocenie podlega także struktura, dzięki ocenie echa jakie daje tkanka – zwiększoną echogeniczność mają pacjenci, u których obecne jest stłuszczenie wątroby, natomiast zmniejszona echogeniczność charakteryzuje m.in. torbiele, gruczolaki i niektóre zmiany nowotworowe, głównie przerzutowe.

Obraz ultrasonograficzny może wskazywać na marskość wątroby, czyli włóknienie wątroby spowodowane przebudową centralno-zrazikową miąższu narządu. Aby określić stan wątroby oraz ocenić zaawansowanie procesu niezbędne jest jednak wykonanie biopsji wątroby, czyli pobrania za pomocą igły preparatu wątrobowego do badania histopatologicznego. Alternatywną metodą jest elastografia, w której ocena marskości jest wykonywana nieinwazyjnie w sposób zbliżony do przebiegu standardowego USG przezbrzusznego. Badanie wykonywane jest przez doświadczonego lekarza za pomocą właściwego sprzętu. Zwłóknienie miąższu określa się w kPa i odnosi zebrane pomiary do skali Metavir.

Składową badania USG wątroby jest także ocena dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, zwłaszcza jeśli występuje podejrzenie kamicy żółciowej. Możliwe jest zlokalizowanie powstałych kamieni, określenie ich ilości i kształtu. Ocenia się szerokość dróg wyprowadzających żółć oraz obecność zmian w obrębie ścian zwłaszcza jeśli toczy się ostre zapalenie. Należy pamiętać, że nowotwory również mogą dotyczyć tych struktur i mogą zostać wykryte podczas badania USG.

Przy właściwym przygotowaniu pacjenta dostępne w badaniu są także ważne naczynia, w których możliwe jest zaobserwowanie poszerzeń, zmian w ścianach oraz obecności blaszek miażdżycowych.

5/5 - (1 głos)

Czytaj także

© Copyright 2020. All Rights Reserved by Lekarz Marcin Inglot Port-Zdrowia.pl