Badanie USG tarczycy - przygotowanie, przebieg i cena badania

Tarczyca jest gruczołem wydzielającym hormony: tyroksynę i trijodotyroninę, odpowiedzialne w uproszczeniu za metabolizm organizmu, oraz kalcytoninę, biorącą udział w regulacji gospodarki mineralnej. Narząd ten swoim kształtem przypomina motyla – składa się z dwóch płatów połączonych przewężeniem zwanym cieśnią. Znajduje się w przedniej dolnej części szyi, co daje łatwą dostępność w badaniu palpacyjnym oraz ultrasonografii tarczycy.

Zaburzenia pracy tarczycy

Lekarz pierwszego kontaktu może skierować na badania lub do specjalisty w celu dalszej diagnostyki w oparciu o odstępstwa w badaniu fizykalnym oraz zgłaszane dolegliwości sugerujące zaburzenia hormonalne, których lista jest długa. Symptomy niedoczynności tarczycy obejmują m.in. przyrost masy ciała, suchość skóry, zmęczenie, ospałość, poczucie zimna, obrzęki podskórne, wypadanie włosów, zaparcia, niskie ciśnienie tętnicze z towarzyszącą zwolnioną pracą mięśnia sercowego. Objawy nadczynności to najczęściej nadmierna potliwość, spadek masy ciała, nadpobudliwość, przyspieszona akcja serca i wzrost ciśnienia tętniczego, biegunki. Zarówno niedobór jak i nadmiar hormonów może powodować zaburzenia miesiączkowania oraz psychiatryczne.

USG tarczycy w diagnostyce

Diagnostyka obrazowa chorób tarczycy oparta jest przede wszystkim na ultrasonografii. Wynika to z łatwej dostępności badania, jego nieinwazyjnego charakteru, braku efektów ubocznych i możliwości badania w czasie rzeczywistym. USG tarczycy wykonywane przez doświadczonego lekarza specjalistę może być źródłem wielu ważnych informacji takich jak wielkość narządu, obecność zmian ogniskowych (np. guzki tarczycy, rak tarczycy), jej nieprawidłowe unaczynienie (np. zwiększone w zapaleniach) oraz stosunki anatomiczne struktur badanej okolicy. Badania ultrasonograficzne umożliwiają wczesne rozpoznanie wielu patologii. W połączeniu z wynikami laboratoryjnymi często dają wystarczający obraz do diagnostyki najczęstszych chorób gruczołu tarczowego takich jak choroba Hashimoto, czy niedoczynność/nadczynność tarczycy i wiele innych. Wczesne wykrycie patologii w obrębie tarczycy pozwala na szybkie i odpowiednie leczenie, zwiększa jego skuteczność i chroni przed następstwami zaburzeń gospodarki hormonalnej. Do profilaktycznego wykonania USG tarczycy skłania także narażenie na promieniowanie jonizujące u dzieci lub obecność u nich chorób genetycznych, w których wzrasta prawdopodobieństwo nowotworu tego narządu.

Jak przygotować się do badania ultrasonograficznego tarczycy

Badanie ultrasonograficzne tarczycy nie wymaga specjalnego przygotowania. Badany obszar jest widoczny niezależnie od przyjmowanych pokarmów czy napojów, zatem nie ma potrzeba zachowywania warunków jak do USG jamy brzusznej, czy stosowania dodatkowych leków. Dla większego komfortu wykonania badania dobrze jest zadbać o odpowiednie ubranie zapewniające łatwy dostęp do okolicy szyi. Pacjent też może zostać poproszony o zdjęcie biżuterii, aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia głowicy aparatu. Na badanie USG warto zabrać wyniki poprzednich badań USG oraz badań scyntygraficznych tarczycy a także, jeśli były wykonywane, wyników badań hormonalnych TSH, Ft3, Ft4 oraz autoprzeciwciał anty-TPO i anty TG.

Przebieg badania USG tarczycy

Jak zatem wygląda USG tarczycy? Lekarz przykłada głowicę ultrasonografu pokrytą żelem w obrębie szyi pacjenta w pozycji leżącej z nieco odchyloną głową do tyłu. Wszystkie działania są zupełnie bezbolesne i nieszkodliwe. Celem jest uzyskanie obrazu gruczołu na ekranie monitora i jego interpretacji. Pod kontrolą USG może być także wykonana biopsja tarczycy, czyli pobranie za pomocą igły preparatu do badania histopatologicznego w celu oceny zauważonych zmian i na ich podstawie postawienia diagnozy. Lekarz wykonujący USG może zlecić dodatkowe badania, jeśli takie wcześniej nie były zalecone, a wynik badania sugeruje nieprawidłowości.

Jakie dodatkowe badania warto wykonać

Badanie USG tarczycy dostarcza lekarzowi informacji o wielkości, strukturze i wyglądzie tarczycy, nie mówi natomiast nic o jej funkcji. Do zaburzeń funkcji tarczycy należą nadczynność i niedoczynności tarczycy. Aby ocenić funkcje tarczycy należy wykonać badanie krwi – TSH, FT3 i FT4. W przypadku podejrzenia zmian zapalnych o podłożu autoimmunologicznym lekarz może zlecić wykonanie badania przeciwciał anty-TPO i anty-TG, które są znacznie podwyższone w autoimmunologicznych chorobach tarczycy. W bardzo rzadkich przypadkach konieczne jest wykonanie badań scyntygraficznych tarczycy.

Cena badania

Przed badaniem wykonywanym prywatnie pacjenci chcą wiedzieć także, ile kosztuje USG tarczycy. Zakres cenowy zaczyna się od 50 zł aż do 300 zł. Jest to zależne od doświadczenia, jakie posiada lekarz wykonujący ultrasonografię oraz od sprzętu wykorzystywanego do badania.