USG jamy brzuszej - przygotowanie do badania

Badanie USG jamy brzusznej, znane także pod potoczną nazwą badania USG brzucha, jest metodą diagnostyczną, umożliwiającą wykrycie wielu patologii narządów wewnętrznych. Obrazowanie w czasie rzeczywistym daje możliwość ich oceny na ekranie monitora w trakcie wykonywania manewrów, czy ruchów na polecenia lekarza wykonującego badanie, a także podczas pracy dynamicznej struktur organizmu. Stanowi to istotną przewagę między innymi nad techniką rezonansu magnetycznego (MRI), czy tomografii komputerowej. Z powodu swojego nieinwazyjnego charakteru (przez powłoki brzuszne) badanie jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta.

Podczas USG jamy brzusznej ocenia się miąższ wątroby m.in. pod kątem zmian wskazujących na marskość, toksyczne uszkodzenie wątroby, torbiele, czy naczyniaki. Badane są drogi żółciowe, obecność złogów w pęcherzyku żółciowym oraz pogrubienie jego ścian. Lekarz poszukuje również zmian w układzie moczowym – interpretacji podlegają nerki, a także pęcherz moczowy, jeśli jego wypełnienie jest wystarczające. Standardowo opisywana jest również śledziona, trzustka, prostata u mężczyzn oraz macica/ jajniki u kobiet. Możliwe jest również zobrazowanie niektórych patologii przewodu pokarmowego lub obecności płynu w jamie otrzewnej.

Przygotowanie ze strony pacjenta nie jest warunkiem koniecznym do przeprowadzenia badania, dzięki czemu jest także wykonywane w trybie pilnym. Niemniej jednak wówczas obarczone jest większym prawdopodobieństwem, że obrazy całego badanego narządu będą niewyraźne lub nawet niemożliwe do uzyskania. Z tego powodu na wizyty planowe warto się prawidłowo przygotować, aby badanie miało jak największą wartość diagnostyczną, a lekarz przeprowadzający USG mógł trafnie zinterpretować zmiany w obrębie jamy brzusznej.

USG jamy brzusznej a posiłki

Na badanie USG jamy brzusznej pacjent powinien być na czczo. Po zjedzeniu posiłku lub wypiciu słodkiego napoju pęcherzyk żółciowy może ulec obkurczeniu, co uniemożliwi jego dokładną ocenę w USG. Z tego samego powodu zaleca się wstrzymanie od żucia gumy, czy palenia papierosów. W dniu poprzedzającym badanie należy powstrzymać się od ciężkostrawnych i wzdymających produktów, czyli między innymi od ciemnego pieczywa, roślin strączkowych, cebuli, dań smażonych. Ostatnie przyjęcie pokarmów powinno mieć miejsce 6 godzin przed badaniem, co jest ważne zwłaszcza w przypadku badań wykonywanych w godzinach popołudniowych.

Niezbędne leki można przyjąć o zwykłej porze. W większości przypadków zaleca się także zażycie preparatu Espumisan lub Ulgix max 3 tabletki 4 razy dziennie w dniu poprzedzającym oraz 3 rano przed wizytą. Dzięki temu następuje znaczne zmniejszenie ilości gazów w przewodzie pokarmowym, które mogą stanowić przeszkodę w obrazowaniu położonych niżej struktur, co przełoży się na większą wartość diagnostyczną badania USG jamy brzusznej.

Odpowiednie nawodnienie przed badaniem USG jamy brzusznej

Na około 1-1,5 godziny przed badaniem pacjent powinien wypić 0,5 l płynów (zaleca się wodę niegazowaną), dzięki czemu wypełniony pęcherz moczowy umożliwi rzetelną ocenę jego ścian i zawartości. Takie postępowanie ułatwia także przezbrzuszne zobrazowanie prostaty/macicy i jajników. Nie wszystkie napoje można wykorzystać w tym celu – należy wstrzymać się od kawy, mocnej herbaty oraz soków, ponieważ powodują obkurczenie pęcherzyka żółciowego. Odradza się także picie napojów gazowanych sprzyjających powstawaniu gazów jelitowych, a te mogą utrudniać uzyskanie zadowalającego obrazu narządów. Ponadto zalecana jest abstynencja od alkoholu dzień przed badaniem USG.

Badanie USG jamy brzusznej u dzieci – przygotowanie

Najmłodsi są szczególnymi pacjentami odwiedzającymi gabinet USG wymagającymi od lekarza nie tylko umiejętności stricte technicznych, jak również poniekąd pedagogicznych, aby móc przyłożyć głowicę aparatu do brzuszka dziecka. Przygotowanie milusińskich do USG w sposób, jaki poleca się dorosłym, często jest niewykonalne, zatem warto wiedzieć, o które elementy mimo trudności rodzic powinien zadbać.

Zdecydowanie należy zadbać o wypełnienie pęcherza moczowego. Najlepszym sposobem będzie wypicie 0,5 l wody niegazowanej na godzinę przed wizytą. Tak jak u dorosłych odradza się w tym celu sięganie po napoje gazowane, czy słodzone.

W dniu poprzedzającym zalecana jest dieta lekkostrawna, a samo badanie USG jamy brzusznej wykonać przed śniadaniem, aby dziecko było na czczo. Nie należy także żuć gumy z powodu możliwości obkurczenia pęcherzyka żółciowego.

Warto zabrać ze sobą książeczkę zdrowia dziecka lub inny dokument zawierający numer PESEL w celu identyfikacji pacjenta, a także dowód osobisty opiekuna.

Przygotowanie do badania USG jamy brzusznej – podsumowanie:

Obrazowanie narządów w obrębie jamy brzusznej za pomocą ultrasonografii wymaga wcześniejszego przygotowania pacjenta, którego najważniejszymi elementami są:

• dzień przed dieta lekkostrawna
• ostatni posiłek dzień przed badaniem najpóźniej o 22 (pacjenci rejestrowani po godzinie 14 mogą około 8 zjeść lekkie śniadanie – odstęp 6 godzin przed badaniem)
• dzień przed badaniem – Espumisan lub Ulgix 4×3 tabl.
• rano w dniu badania – Espumisan lub Ulgix 3 tabl.
• na około 1,5 godziny przed badaniem wypicie 0,5l niegazowanej wody (należy mieć wypełniony pęcherz moczowy)
• w dzień badania nie palić papierosów, nie pić kawy/herbaty

W celu wypełnienia formalności należy wziąć ze sobą dokument zawierający numer PESEL umożliwiający potwierdzenie tożsamości.

Cena USG jamy brzusznej

USG brzucha jest jednym z najtańszych badań przewodu pokarmowego. Cena badanie może być różna w zależności od placówki, jakości aparatu i lekarza wykonującego badanie USG jamy brzusznej. Z reguły najdroższe są badania wykonywane przez doświadczonych radiologów, którzy większość swojej zawodowej kariery zajmują się wyłącznie ultrasonografią. Zazwyczaj posiadają oni własny aparat, którego wybór poprzedza wiele tygodni testów i porównań. Cena takiego aparatu odpowiada cenie samochodu klasy BMW 5. Zdecydowanie tańsze są badania wykonywane przez lekarzy internistów, endokrynologów, chirurgów, często połączone z konsultacją lekarską. Najczęściej wykonywane są one na standardowych aparatach ogólnego przeznaczenia za mniej więcej 1/3 ceny aparatu klasy premium. Tak więc cena badania USG jamy brzusznej często wynika z ceny aparatu, na którym badanie jest wykonywane. Może ona wynosić od 150zł do nawet 300zł w pracowniach profesorskich.